ذ

 
ذات: نهاد- سرشت-گوهر.

ذاتاً: نهادی - سرشتی - گوهری.

ذائقه، ذایقه: چشایی - چشش.

ذات الریه: سینه پهلو.

ذاکر: نیایشگر- ستایشگر.

ذبح: سربریدن - گلوبری - کشتن.

ذبیح: سر بریده - گلو بریده - کرپان.

ذخیره: اندوخته- پس انداز- پشتوانه.

ذرت: بلال- بابا گندم.

ذره: ریزه - خرده.

ذره بین: ریز بین.

ذِق زدن: بهانه گرفتن- زِغ زدن.

ذُق ذُق: زُغ زُغ- سوزش بریدگی.

ذکاوت: زیرکی- تیزهوشی- هوشیاری.

ذکر: ستایش- نیایش- یاد آوری.

ذکر حقّ: ستایش خداوند -

یاد خدا کردن.

ذکر خیر: به نیکی، خوبی یاد کردن.

ذلّت:
خواری - پستی - بدبختی.

ذلیل: خوار - زبون.

ذم: نکوهش- دشنام - بدگویی- ناسزا.

ذکیّ: تیز هوش - زیرک - باهوش.

ذمه: تاوان- پیمام- برگردن.

ذوات: زادها - فرزندان.

ذوب: گدازش- ویتازش..

ذوب آهن: آهن گدازی.

ذوحیاتین: دوزیست.

ذوق کردن: شادی کردن.

ذوق زدگی: سرخوشی- فرخوشی.

ذهن: یاد- ویر.

ذیل: زیر- پایین - پانوشت.

ذیلاً: درزیر- در پایین- پس از این.

ذیقیمت: باارزش- گرانبها.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

د
 

دائر، دایر: برپا- پایدار- پا برجا- آباد.

دائره، دایره: گرد- دوردار- چنبر- ابزارخنیا- دف- دورویه - دُریه- داریه.

دایره زن: دف زن- دورویه زن-دُریه زن.

دایره زنگی: دُریه- دو رویه زنگی.

دایره کش: پرگار.

دایره نصف النهار: پَرهونِ نیمروز.

دائماً، دایماً: همواره - همیشه - پیوسته.

دائم، دایم: جاویدان- پاینده- همواره.

داخل: درون- اندرون- تو- میان- اندر.

داخلی: درونی- خانگی- درون مرزی.

داداش: (ت) برادر.

داد و قال: داد و فریاد - داد و بیداد.

داده های اصلی: فرداده ها.

دارالتأدیب: زندان - آموزندان - ادبگاه.

دارالتجاره: سوداکده.

دارالتعلیم: آموزشگاه.

دارالفنون: هنرکده- هنرستان.

دارالمجانین: تیمارستان- دیوانه خانه.

داروغه: پاسبان- کلانتر.

داشبرد: (ا) تبوکه.

داغ: (ت) سوزان- اندوه- نشان.

دانس: (فر) پایکوبی- دست افشان

دانسینگ: (فر) وشتگاه.

داوطلب: خواستار- داوخواه- نامزد.

داعی: خواهنده - فراخوان - نیایشگر.

دبّ: خرس.

دبّاغ: چرمگر- پوست پیرا - تیماجگر.

دبدبه: شکوه - بانگ - آوازه.

دبه: کیسه - آوند.

دبه درآوردن: پیمان شکنی - پیمان شکستن جر زدن.

دِپورت: (ا) بازگرداندن- بیرون کردن-تارانش.

دخل: درآمد.

دخالت: دست اندازی- دست درازی.

دخانیات: دودگان- دودآورها.

دجله: اروندرود- تیگرا.

دُرّ: مروارید.

درام: (فر) اندوه - اندوهبار.

درایت: بینش- هوش- خرد- آگاهی.

دراسرع وقت: با شتاب- درکمترین زمان.

دراصل: از بنیاد- ازبن- از پایه.

دراین صورت: بدینگونه - از این راه.

درج: نوشتن- گنجاندن- جای دادن.

درجه: زینه- پایه- رده.

درجه حرارت: دما.

درجه دار: پایه دار- پایه ور.

درجهت مخالف: درسوی وارونه.

درحال حاضر:
هم اکنون- همین دم.

در حقیقت: بدرستی- براستی.

دُردانه: فرمروارید- مروارید یکتا.

درس: آموزه- آموزش.

درس دادن: آموختن- آموزش دادن.

درساعت: در دم - در زمان.

درس خوان: شاگرد- یاد گیر.

درشکه: (ر) گردونه.

درشکه چی: گردونه دار.

در صورتی که: با آنکه.

درقفا: در پس- در پشت.

درک: دریافتن- پی بردن.

دَرَک: ته دوزخ.

دِرَم: درهم- درِم.

در مُشبّک: اژکن.

درنا: (ت) پرنده.

در نتیجه: سرانجام.

در نظر: درنگ - فردید.

درنظر داشتن: در یاد داشتن.

درنظر گرفتن: بشمار آوردن.

در واقع: بدرستی - براستی.

تریاک: پاد زهر- اپیون.

دریای احمر: دریای سرخ.

دست آخر: دست پسین

دست نخست: نورس- نوبر.

دست به عصا: با چشم باز- با هشیاری.

دست بر قضا: ناگهان - ناگاه.

دست به یقه شدن: گلاویز شدن - دست به گریبان شدن..

دست حمایل کردن: دست در گردن انداختن.

دستخط: دست نوشت.

دستورالعمل: دستور- دستورکار.

دسیسه: ترفند نهانی- پنهانکاری.

دعا: نیایش- ستایش.

دعوی، دعوا: کشمکش- ستیز- زد و خورد- دادخواهی.

دعوت: فراخواندن.

 دعوت نامه: فراخوان نامه.

دغدغه: نگرانی- پریشانی- دلواپس.

دغل: نا درست - نا راست.

دفاع: پدافند - ایستادگی - پایداری.

دفتر اسناد رسمی: دفترخانه

دفتر حساب: دفتر رسیدگی- دفتر بررسی.

دفع: دور کردن- پس زدن- وازدن.

دفع الوقت: زمان گذرانی.

دفعتاً: ناگهان- یکباره - ناگاه - یکهو.

دفن: خاکسپاری- در خاک کردن.

دقّت: مو شکافی- باریک بینی - ژرف بینی- ریز بینی.

دقت کامل: پاد نگرش.

دقیقاً: با ژرف نگری- با ریز بینی - موشکافانه - به درستی.

دق: اندوه - رنج.

دقیق: تیز بین- مو شکاف - ژرف نگر- ژرف بین - باریک بین.

دقیقه: دم - شمار.

دقیقه شمار: دم شمار.

دکان: دوکان - کرپه.

دکاندار: دوکاندار- کرپه دار.

دکه: کُرپه - تخت گاه.

دکتر: (فر) پزشک.

دکترا: (فر) پایان نامه دانشگاه.

دکترین: (فر) افرا- افراهی.

دکلَمه: (فر) بِه خوانی- خوب خوانی.

دکور: (فر) آذین- آراستن - آرایه.

دکوراتور: (فر) آذین گر- آذین کار- آراگر.

دلّاک: کیسه کش - تن شوی.

دلال: داد و ستدگر.

دلالت: راهنمایی- راهنمودی- فرنودی.

دلقک: دلغک- لوده - شوخ.

دَلو: آوند آبکشی - دهوِه.

دلیجان: (فر) گاری - گردونه.

 دلیل: فرنود - نشانه - راهنما.

دِماغ: مغز سر- مغزینه..

دم صبح: سپیده دم - پگاه- بامداد.

 دمق: دمغ - دمک.

 شرمسار: سرشکسته - پکر.

دمل: آبسه - آماسه - کورَک.

دموکراسی: (فر) مردم سالاری.

دنائت: پستی- فرومایگی - بی گوهری.

دندان طمع: دندان آز.

دندان قروچه: دندان کروچه.

دنیا: کیهان- جهان - گیتی- سپهر.

دوا: دارو.

دواب: چهارپایان- چارپایان.

دواخانه: دارو خانه- داروکده.

دوآلیسم: (فر) دوگروی - دوبُنی.

دوام: پاینده - جاویدان- پابرجا.

دوبعدی: دودورا - درازا و پهنا.

دوبل: (فر) دو برابر- دوبخش- دولا.

دوبله: (فر) دگرزبانی.

دوپیس: کت ودامن- دو تکه - دوپاره.

دوجین: دو شش- دوازده تا.

دور: پیرامون- گرداگرد- دورک.

دَوَران: گردیدن- چرخیدن.

دور برداشتن: خیز برداشتن.

دوئل: (فر) جنگ تن به تن.

دوقلو: (ت) توامان- همزاد.

دُوَل: کشور ها - فرمدارها.

دولتمند: توانگر- داراک دار.

دون: پست - فرومایه - نا کس.

دهاء: هوشمندی - زیرکی.

دهر: روزگار.

دهقان: دهگان- کشاورز.

دیار:  خانه ها - کاشانه ها - سرای ها.

دیانت: خدا پرستی - آیین گروی.

دیپلُم: (فر) پایان نامه-گواهی نامه.

دیر: آتشگاه - نیایشگاه.

دیر مغان: آتشگاه - نیایشگاه پیروان آیین مهر و زردشتی.

دیسک: (فر)گِردک - گرد.

دیسیپلین: (فر) سامان- آراستگی.

دیشلمه: (ت) چای تلخ.

دیکتاتور: (فر) خود کامه - خود رای.

دیکته: (فر) از بر نویسی - گونویسی.

دیلماج: (ت) ترجمان- برگرداننده.

دیمی: باران خور- بَش.

دِین: بدهی - وام - وام زمان دار.

دینار: دِنار.

دینامیت: (فر) شکافنده.

دیوار مشترک: دیوارِ هنباز.

دیوان جزا: دیوان کیفر.

دیوان عالی کشور: دیوان دادرسی کشور.

دیوان محاسبات: همارستان.

دیوانه مزاج: خُل- چِل- هَلَک.

دیوث: بی رگ - بی منش - پژاوند.

 دیو سیرت : دیو سرشت.